Η γνώμη της Ένωσης Γονέων της 5ης Δημοτικής Κοινότητας για τα "Ανοιχτά Σχολεία"

Ο Δήμος της Αθήνας ανακοίνωσε πριν λίγο καιρό την έναρξη λειτουργίας ενός προγράμματος με αποκλειστικό χορηγό το Ίδρυμα Νιάρχου, εκτελεστές αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες και ΜΚΟ, και τίτλο «Ανοιχτά Σχολεία». Στόχος του «καινοτόμου διεπιστημονικού προγράμματος», όπως ανακοινώθηκε, είναι η «ανάδειξη των σχολείων σε κοινοτικά κέντρα ανοιχτά σε κατοίκους κάθε ηλικίας και κοινωνικής ομάδας». «Τα σχολικά κτίρια και οι αυλές τους παραμένουν ανοιχτά μετά το χτύπημα του τελευταίου κουδουνιού και έως τις 21:30 τις καθημερινές, και από τις 10:00 έως τις 20:00 τα σαββατοκύριακα με φύλακα φιλοξενούν εκπαιδευτικές, πολιτιστικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες για όλους σε επίπεδο γειτονιάς.»

Το «καινοτόμο διεπιστημονικό πρόγραμμα» αφορά σε 25 σχολεία σε σύνολο 400 περίπου σχολείων της Αθήνας. Θα μπορούσε κανείς να κρίνει στον τύπο το πρόγραμμα, τον τρόπο που στήθηκε, την αυτόκλητη διεπιστημονικότητα και καινοτομία του, τον τρόπο που παρουσιάζεται, τη χρηματοδότησή του ή ακόμη και την παραχώρηση των χώρων χωρίς να έχει εξασφαλιστεί πρώτα η έγκριση/γνωμοδότηση της αρμόδιας σχολικής επιτροπής. Έτσι το πρόγραμμα ανακοινώθηκε και παρουσιάστηκε, απέκτησε ιστοσελίδα, άρχισε να προπαγανδίζεται σε σχολεία και η έγκριση για τη χρήση των χώρων σχεδόν εκβιαστικά εξασφαλίστηκε από τη σχολική επιτροπή μετά, μόλις στις 20 Οκτωβρίου. Την ίδια στιγμή δεκάδες σύλλογοι γονέων δεν έχουν εξασφαλίσει την έγκριση χρήσης των σχολικών χώρων, όπως προβλέπεται από το νόμο, ούτε καν με το προνόμιο του μέλους της σχολικής κοινότητας. Υπάρχουν επομένως σχολεία στα οποία εξωσχολικοί φορείς (πχ εκκλησία) ή χορηγοί και ΜΚΟ  («Ανοιχτά Σχολεία) έχουν μπει πρώτοι τις μη διδακτικές ώρες. Οι σύλλογοι θα ακολουθήσουν (αν), όπου μπορούν, για να καλύψουν κενά στο πρόγραμμα μέσω των δραστηριοτήτων που χρόνια τώρα διενεργούν, προς όφελος μαθητών και γονιών.

Γνώμη μας είναι πως ο τύπος όσο κι αν υποδεικνύει την ουσία δεν την αντικαθιστά. Κι εμείς πρέπει να τοποθετηθούμε γι’ αυτό το μικρό πρόγραμμα που παρουσιάζεται ως μεγαλύτερο από ό,τι είναι.

Με ποιο τρόπο και ποια κοινωνικά κριτήρια επιλέχθηκαν τα 25 σχολεία;

Ποια είναι τα οικονομικά στοιχεία που αφορούν στο πρόγραμμα;

Ποιος είναι ο αριθμός όσων συμμετέχουν σε αυτά (όχι πόσοι παρακολούθησαν τις παρουσιάσεις τους)

Με ποιο τρόπο έχει εξασφαλιστεί ενδεχόμενη αυξημένη συμμετοχή;

Πώς θα διαχειριστεί η οργανωτική ομάδα τα προσωπικά στοιχεία και τις φωτογραφίες των συμμετεχόντων που συγκεντρώνει;

Αν τα 25 σχολεία επιχειρούν μια δικτύωση σε επίπεδο διευρυμένων γειτονιών πώς ενημερώθηκαν γονείς και μαθητές όλων των σχολείων κάθε περιοχής για τη μέρα και την ώρα παρουσίασης του προγράμματος;

Πώς αντιλαμβάνεται η αντιδημαρχία για το παιδί και οι υπηρεσίες της το ρόλο των συλλόγων και των ενώσεων γονέων της Αθήνας στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος ή συνθετικά/αντιθετικά με αυτό;

Η Ένωση Γονέων και Κηδεμόνων της 5^ης Δημοτικής Κοινότητας της Αθήνας θεωρεί πως το πρόγραμμα των «Ανοιχτών σχολείων» αγνοεί επί τούτου πως δεκάδες σύλλογοι γονέων έχουν κάνει πράξη το άνοιγμα των σχολείων στη γειτονιά και την κοινωνία. Με τρόπο τέτοιο που επιτρέπει στους ανθρώπους του σχολείου και της γειτονιάς να είναι υποκείμενα των δράσεων και όχι πελάτες τους, όπως γίνεται με το πρόγραμμα του Δήμου. Η αυτενέργεια και η οργανωτική ευθύνη των συλλόγων επιτρέπει σε αυτούς να αναπτύσσουν δυναμική, αυτοπεποίθηση, πρωτοτυπία και καινοτομίες, διεκδικητικό πνεύμα, καλλιεργεί τη συνεργασία και ενεργοποιεί την τοπική κοινωνία. Αντίθετα, το «Ανοιχτό Σχολείο» του Δήμου, αδυνατώντας να είναι διαρκές και εκτεταμένο εξασφαλίζει μια επιλεκτική παροχή με όρους των χορηγών και των οργανωτών, σε πλαίσιο που εκείνοι ορίζουν και χωρίς την οργανωτική έστω συμμετοχή του Δήμου. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον δωρεάν χαρακτήρα του για όσο κρατήσει και για όποιους αφορά – αλλά το πρόγραμμα δεν απευθύνεται έστω στοχευμένα στις περιοχές που είναι περισσότερο φτωχοποιημένες από την Κρίση και τα Μνημόνια. Ο Δήμος της Αθήνας φαίνεται να κλείνει την πόρτα στις συλλογικότητες και την ανοίγει στους χορηγούς. Αύριο μπορεί να την ανοίξει και στα επαγγελματικά αθλητικά σωματεία, ζητώντας και ενοίκιο για τους σχολικούς χώρους που του ανήκουν.

Θεωρούμε πως τα κτίρια κι ο εξοπλισμός των σχολείων –χώροι άθλησης, βιβλιοθήκες, αίθουσες εκδηλώσεων- αποτελούν συλλογική περιουσία της τοπικής κοινωνίας. Και μπορούν –και πρέπει- να χρησιμοποιούνται απ' αυτήν. Εκτός φυσικά σχολικού ωραρίου. Και με πρόβλεψη για την ευπρεπή χρήση και συντήρηση τους. Με ευθύνη του Δήμου και της Σχολικής Κοινότητας. Κανενός άλλου. Γιατί η εκχώρηση τέτοιου τύπου «αρμοδιοτήτων» σε τρίτους μόνο ως υποχώρηση της συντεταγμένης Πολιτείας γίνεται αντιληπτή. Υποχώρηση σε όφελος συμφερόντων, συγκρουόμενων με τα δικαιώματα όσων παράγουν και δημιουργούν προϊόντα, τέχνη, πολιτισμό σε τοπικό επίπεδο.

Μπροστά σε αυτόν τον τελευταίο κίνδυνο η Ένωσή μας τελεί σε επαγρύπνηση καλώντας τους συλλόγους-μέλη της να κάνουν το ίδιο. Διεκδικούμε ανοιχτά σχολεία στην κοινωνία, διεκδικούμε το δικαίωμα της κοινωνίας να χρησιμοποιεί τα σχολεία της με τον τρόπο που εκείνη χρειάζεται. Τα σχολεία δεν είναι περιουσία του Δήμου, αλλά των δημοτών, που είναι και οι χρηματοδότες τους. Διεκδικούμε επίσης την κατά απόλυτη προτεραιότητα χρήση των σχολικών χώρων από τους συλλόγους γονέων.